گفتگو با تنها جراح قلب شهرستان رفسنجان
دیلمی همیشه نیست چشم بسته الکترو موتور را می بندم
گفتگو با تنها جراح قلب شهرستان رفسنجان
دیلمی همیشه نیست
چشم بسته الکترو موتور را می بندم
نامش را زیاد شنیده بودم. اخرین بار بعد از انجام عمل 6 ساعته جراحی بود که با او هم صحبت شدم و برایم جالب بود که حدود 45 دقیقه ایستاده و بدون این که حتی پاهایش را جابه جا کند با من صحبت می کرد .
متوجه صبوری و اخلاق خوبی که داشت شدم آنقدر گرم توضیح حرفه اش بود که متوجه گذشت زمان و خستگی اش نمی شد. از ته دل می خندید و با لذت از کارش برایم می گفت .
اومسعود دیلمی، جراح قلب و 18 سال در استان کرمان مشغول به فعالیت است .
متولد شهرستان گرگان و 11 سال در رفسنجان کار می کند.
اینجا اتاق عمل قلب است .دیلمی لباس های آبی مخصوص اتاق عمل پوشیده وبه همراه دوستش که متخصص بیهوشی است (دکتر فرهبخش) مارا را به اتاق کارش دعوت می کند و تا آماده شدن بیمار به سوالاتم این گونه پاسخ می دهد : محل زندگی من کرمان است دو روز در هفته رفسنجان هستم و در هفته دو تا 4 بیمار بسته به امکانات و شرایط عمل میکنم.
او ادامه می دهد:ما تمام امکانات را درفسنجان برای عمل های روتین جراحی قلب داریم و می توانیم از گرفتگی عروقی تا عمل های گرفتگی دریچه، حتی عمل های مادر زادی قلب را در این جا انجام دهیم .
تعداد عمل ها ی این جا نسبت به مراکزدرمانی دیگر کم نیست ودر استان 6 مرکز جراحی قلب وجود دارد.
دیلمی به پیشرفت علم پزشکی اشاره می کند و می گوید:تعداد زیادی از مراجعه کنندگان آنژیو می شود و در حال حاضرتعداد زیادی از بیماران به جراحی قلب باز نیاز پیدا نمی کنند و در تمام مراکز ایران چون این عمل ها (آنژیو )زیاد شده است عمل های باز کم تر انجام می شود و در رفسنجان نسبت به جمعیتش و مدت زمانی که فعال است خوب است .
در استان فقط 4 جراح قلب فعال با سنین نزدیک به هم داریم.
رشته جراحی قلب سنگین ومسئولیت دارد
این جراح قلب اضافه می کند:در استان 4 جراح قلب فعال و همه در سن های نزدیک به هم هستیم و با توجه به بالا رفتن سن ما جراح جوان نداریم .
*چرا؟
این رشته سنگین و پر مسئولیتی است و نسبت به زحمتی که کشیده می شود مانند سایر رشته ها درآمدی ندارد و بیشتر جوانان پذیرفته شده در رشته های پزشکی علاقه دارند به رشته هایی که مراجعه کننده های بیشترو مسئولیت کمتری دارد بروند چون واقعا جراحی قلب مسئولیت دارد و بیمارقلبی را که عمل می کنیم اگر همه چیز خوب پیش برود حداقل یک هفته گرفتار آن بیمار هستی .
و این رشته ای است که باید دوست داشته باشی ولی اگر مسایل مادی مد نظر باشد به آن تمایلی وجود نخواهد داشت.
*چه بیماران قلبی ای نیاز به جراحی پیدا می کنند؟
باتوجه به جمعیت کشور ما در حال حاضر جوانان دهه 60 در حال ورود به سنی هستند که بیماری های قلبی در آن ها خود را بروز می کند و در واقع ما با سونامی بیماران قلبی روبه رو هستیم .
بیماران مراجعه کننده به ما اول توسط پزشکان داخلی قلبی ویزیت می شوند و سپس با تشخیص آن ها به ما مراجعه می کنند معمولا کارهای کم تهاجمی تر بر روی این بیماران انجام می شود؛ مانند آنژیو پلاستی وبه هر دلیل در صورتی که قابلیت آنژیو پلاستی نباشد با بررسی هایی که انجام می شود بیمار را جراحی خواهیم کرد .
*مرکز باز توانی قلب در رفسنجان کجاست ؟
در رفسنجان باز توانی قلب وجود ندارد اما نیاز است و باید این مسئله حل شود و همان گونه که قبل از عمل به بیماران آمادگی می دهیم بعد از عمل هم کارهایی است که باید برای بیماران انجام شود که مسلما در زندگی بعد از عملشان تاثیر گذار است .
*بیماران به کجا مراجعه می کنند ؟
برخی از بیماران که امکانش را دارند به شهرهای دیگر مثل کرمان مراجعه می کنند اما اکثریت مراجعه به مراکز بازتوانی در شهر های دیگر برایشان مشکل است.
*چه چیزی باعث علاقه شما به جراحی قلب شد؟
من علاقه زیادی به مهندسی برق داشتم و به دلیل اصرار خانواده چون اکثریت پزشک هستیم سمت پزشکی رفتم حتی رشته دبیرستانم ریاضی فیزیک بود . همین الان
اگر ما جمع شویم یک بیمارستان می توانیم بزنیم .
تازه وقتی در سال 1363 دانشگاه علوم پزشکی کرمان قبول شدم کم کم به آن علاقمند شدم .برای تخصص علاقه به جراحی مغز و اعصاب داشتم و آن سالی که من تخصص امتحان دادم جراحی مغز و اعصاب پذیرش نداشت و جراحی عمومی را انتخاب کردم و قصد تغییر رشته به سمت مغز و اعصاب را داشتم اما به آن علاقه پیدا کردم و در آن رشته ماندم .
(باخنده ادامه می دهد) در ادامه می خواستم جراح اطفال بشوم که یک نفر من را برای جراحی قلب و عروق ثبت نام کرد.
*بیشتر توضیح دهید ؟
آن زمان پذیرش دانشجو بر اساس نیاز استان بود . در اوایلی که قبول شدم با استقبال دانشگاه کرمان و اصرارکه به شما نیاز داریم در جراحی قلب باقی ماندم و از همین نیاز داریم نیاز داریم به این جا رسیدم. (از ته دل میخندد)
جراحی قلب را در دانشگاه علوم پزشکی ایران سپس کرمان بودم و بعد از 1 سال و نیم برای گذراندن دوره آنی براسما به کشور فرانسه رفتم که بعداز یک سال و نیم برگشتم و فعالیتم را شروع کردم .
بعد از اندکی مکث می گوید:من خیلی به رشته های فنی به خصوص برق علاقه داشتم و در آن زمینه کار کرده وبه آن علاقمند بودم و هنوز هم خیلی دوست دارم اما قسمت من این بود.
*اگر به عقب برگردید به جراحی قلب باز می گردیدیا به مهندسی برق ؟
بلند می خندد می گوید : میروم مهندسی برق.
*چرا؟
چون احساس می کنم مهندسی برق در خون من است و واقعا دوستش دارم و اگر الکترو موتوری را به دست من بدهند همین الان برای شما چشم بسته می پیچمش. و این ها به این معنی نیست که جراحی قلب را دوست نداشته باشم نه ؛خیلی دوستش دارم و از آن راضی هستم ، به آن عشق می ورزم و علی رغم این که مسئولیت دارد و سختی هایی را هم در بر دارد خوشحالم که در حال خدمت در این زمینه هستم چون در جراحی قلب تفکر وجود دارد اما ذاتم این است من را به ان سمت می کشد "مهندسی برق ".
*هر عمل چقدر طول می کشد ؟
زمان های متعددی دارند و کارهایی مربوط به اندازه گیری هایی حین عمل باید انجام شود که یک ساعت طول می کشد تا به عمل می رسیم. در واقع خود عمل چند قسمت می شودمثل ؛ تهیه ورید و شریان هست که این امر هم حدود یک ساعت زمان می برد و به خود عمل که می رسیم بسته به نوع عمل بین 5 تا 6 ساعت طول می کشد. و این امر درصورتی هست که همه چیز خوب پیش برود ؛ عمل هایی هم داشته ایم که 12 ساعت به طول انجامیده است .
وخیلی از چیزها حین عمل پیش بینی شده نیست.
عمل کرونری بای پس یک عمل روتینی است و بسیار مشکل و چون در حال انجام است کسی از سختی آن آگاه نیست ؛در حالیکه قبل از دهه هفتاد کسی در ایران این عمل را انجام نمی داد و اگر کسی هم این کار را می کرد؛ شاهکار بود.
این عمل واقعا سخت است و نیاز به دقت بالا دارد و باید منتظر هر واقعه ای بود .
اولین عمل قلبی که خودم انجام دادم را خاطرم نیست اما اولین عمل قلبی که دیدم از اتاق عمل فرار کردم و گفتم این کار من نیست.
*اولین عملی که انجام دادید ترس و دلهره نداشتید و دستهایتان نلرزید؟
اولین عمل قلبی که خودم انجام دادم را خاطرم نیست اما اولین عمل قلبی که دیدم از اتاق عمل فرار کردم و گفتم این کار من نیست.
با یکی از دوستانم به نام آقای اعلایی وقتی که وارد اتاق عمل شدیم ،شیلنگ های مختلف که خون در آن ها در گردش بود که دیدم به دوستم گفتم "حمید رضا من رفتم"! دستم را گرفت و من را نگه داشت .
آن زمان من جراح عمومی بودم و بعد که جراحی قلب را دیدم متوجه شدم دنیای آن ها از هم جداست و کم کم فلسفه آن ها برای ما جا افتادو بعد ها بیمارانی را دیدم که با چه مشکلاتی به من مراجعه می کنند و بعد از عمل مشکلشان حل می شود این انگیزه در من بیشتر شد و در این رشته ماندگار شدم .در واقع درخود عمل استرس وجود دارد و همین الان هم استرس وجود داردچون احتما ل هر چیزی هست و غیر قابل پیش بینی است .
در جراحی قلب جراح به هیچ عنوان نباید اشتباه کند چون هزینه یک اشتباه کوچک خیلی سنگین است ؛در جراحی قلب این اصطلاح "صد بار گز کن یک بار ببر" صدق می کندچون جراح دیگر نمی تواند اشتباهش را جبران کند و اگر هم قادر به جبران باشد بسیار سخت خواهد بودو همین عوامل استرس زا است.
*هیچ کدام از بستگانتان نزد شما برای جراحی قلب آمده اند؟
بستگان خیر چون این جا نیستند اما معلمم را عمل کرده ام .
*آیا از این که بیمار را می شناختید نسبت به سایر بیماران دلهره تان بیشتر نبود؟
تفاوتی نداشت اما از این که توانستم به معلمم خدمت کنم خیلی خوشحال بودم .
*شما دو فرزند دارید.آیاآن ها را به ادامه تحصیل در رشته جراحی قلب تشویق می کنید؟
نه اصلا .چون زندگی خودشان را هر جور که دوست دارند می توانند انجام دهند . اما برای این که با کارم آشنا شوند هر کدامشان را سر عمل آورده ام و انتظار داشتم ضعف کنند اما دیدم نه خیلی هم دوست داشتند و همیشه این خاطره را بازگو می کنند.
برایشان خیلی جالب و عجیب بود چون هیچ وقت نقش جراح را نزد آن ها نداشتم .
*شما برای عمل های جراحی روی پاهایتان زیاد می ایستید آیا مشکلی برایتان پیش نمی آید ؟
موقع عمل که متوجه گذر زمان نمی شوم اما بعد از عمل درد را درکمر و پاها یم احساس میکنم و حتی گاهی دچار سردرد وگردن درد می شوم و چون برای عمل ها باید به تخت ایستاده و بچسبیم تا سد استریلیزاسیون شکسته نشود وقت استراحت نداریم.
این دردها نخود لوبیای کارما است .
*وقتی به آینده نگاه می کنید و زمانی می بینید که شما و دوستانتان بازنشسته شده اید و در صحبت هایتان گفتید جراح قلب جوان در حال حاضر در استان نیست آیاجای نگرانی وجود ندارد؟
البته این رشته سنگین و تعرفه های آن بالا است و باید مسئولین جاذبه را بیشتر کنند و تفاوت هایی هم وجود داشته باشد ، امکانات بدهند و خیلی از همکاران من از ایران رفته اند با گذر زمان به جای این که تعداد جراحان قلب زیاد شود یا ثابت مانده و یا در حال کم شدن هستیم .
*دوستانتان که از کشور خارج شده اند آیا جراحی قلب انجام می دهند ؟
خیر، آن جا قوانین متفاوت است و برای فعالیت باید برد ناسیونال آن کشور گرفته شودو مدارک باید در اروپا ایکی والان کنند واین امر در همه جای دنیا هست و همین قانون حدود 7 سال طول می کشد که مشکل است .
*دوستانتان چه می کنند ؟ هر کدام در عرصه های دیگر کار می کنند یکی از آن ها در زمینه تولید مبل کار می کند و بقیه هم هر کدام زندگی شان را در زمینه های دیگر بنا کرده اند . و باید بدانیم "دیلمی همیشه نیست".
ایران حدود 70 جراح که کرمان 4 جراح قلب دارد.
*آیا تا کنون وسیله ای در بدن بیماری جا گذاشته اید؟
خیر. اصلا چون گران هستند ما چندین مرتبه چک می کنیم .
*در عمل هایی که موفق نمی شوید حالتان چگونه می شود؟
ما کار سنگین انجام می دهیم و منتظر نتیجه خوب هستیم و من برای این که نتوانسته ام خانواده ای را خوشحال کنم خیلی ناراحت می شوم و این افسردگی من تا 10 روز طول می کشد ؛وقتی خودم را جای بازمانده هایش می گذارم مخصوصا ان بیمارانی که بر روی تخت جراحی دچار مشکل می شوند ...
*شیرین ترین عمل شما کدام است ؟
عمل های من هر کدام داستان خاص خود را دارند اما مراجعه کننده ای داشتم که
پسرش24 سال سن داشت ورزشکار باستانی و سینه دردبود و دیسکسون آئورت داشت و از بیمارانی که درصد مرگ و میر بالایی داشت و خانواده آن هیچ آگاهی از بیماری اش نداشتند و هر چه توضیح می دادم متوجه نمی شدند تا این که گفت " دکتر من اینایی که می گی متوجه نمی شم وفقط پسرم رو به من برگردان" فهمیده بود که پسرش را دیگر نمی بیند.
خدارو شکر پسرش برگشت که این خرسندی بسیار شیرین لذت بخش است ؛و بودند بیمارانی که امیدی به زنده ماندن نداشتند اما در حال حاضر در کنار خانواده شان هستند و همین شیرینی ها من را در این حرفه نگه داشته است .
*کم سن ترین و مسن ترین بیمارتان را به خاطر دارید؟
نوزاد 4 و 5 روزه عمل کرده ایم و مسن ترین هم 102 سال عمل قلب بازانجام دادیم آخرین بیمار مسن 92 ساله بود که با پای خودش به خانه اش رفت و الان هم حال و هم روحیه اش خوب است .
*آیا تا کنون فکر کردید که کاش جراحی زیبایی شده بودم ؟
نه اصلا و اتفاقا خیلی هم زشت عمل میکنیم. ( می خندد)چون تعدادی از دخترخانم ها که مراجعه می کنند ،علاوه بر ناراحتی قلبی ، اضطراب جای بخیه ها را هم دارند و در این افراد سعی می کنم از عمل های کم تهاجمی تر استفاده کنم مگر این که راه دیگری نباشد و البته که درمان مهم تر است .
*آیا پیوند قلب هم انجام داده اید؟ نه فعلا امکانش در استان نیست .
*درست است که می گوینداحساسات و خلق و خوی افراد در قلبشان است؟
خیر. این بیشتر جنبه افسانه ای دارد اما این که می گویند قلب به اندازه دست مشت شده هر فرد است درست است .
...از اتاق عمل دکتر مسعود دیلمی را صدا می زنند و اوبرای انجام عمل قلب باز دیگری با عجله می رود.
روابط عمومی بیمارستان حضرت علی بن ابیطالب(ع)
نظر دهید